(ျပည္သူ႕ေခတ္ဂ်ာနယ္၊ အတြဲ ၃၊ အမွတ္ ၁၃၆၊ မတ္လ ၇ရက္၊ ၂၀၁၃၊ စာမ်က္ႏွာ ၁၈)
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ကို အနီးၾကည့္ အေ၀းၾကည့္ (12)
ေအာင္ဒင္၊ မတ္ ၉၊ ၂၀၁၃
အပိုင္း (၁၂) ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ ဆိုင္ရာ ဥပေဒမ်ားကို ေလ့လာသုံးသပ္ျခင္း (ဂ)
ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ႏွင့္ ျပည္နယ္/တိုင္းေဒသၾကီး အစိုးရမ်ား ဆက္ဆံေရး
"လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ား" ေခါင္းစဥ္ေအာက္က ပုဒ္မ ၁၀ (စ်) မွာ "လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားသည္ တိုင္းေဒသၾကီး သို႕မဟုတ္ ျပည္နယ္အဆင့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ အဖြဲ႕အစည္းဝင္မ်ားအား လုပ္ငန္းလိုအပ္ခ်က္အရ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ရန္ အေၾကာင္းေပၚေပါက္လွ်င္ သက္ဆိုင္ရာလႊတ္ေတာ္ေကာ္မီတီမ်ားမွ တစ္ဆင့္ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ သက္ဆိုင္ရာလႊတ္ေတာ္မ်ားသို႕ အသိေပးျခင္း၊" ရွိတယ္လို႕ ျပ႒န္းထားပါတယ္၊ ဒီလုပ္ပိုင္ခြင့္ ျပ႒န္းထားမႈအေပၚ က်ေနာ္ စိုးရိမ္မိပါတယ္၊ ဒါဟာျဖင့္ တိုင္းေဒသၾကီး သို႕မဟုတ္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ရဲ့ လုပ္ပိုင္ခြင့္ကို ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က စြက္ဖက္ခြင့္ရွိသလို ျဖစ္ေနပါတယ္၊ တကယ္က တိုင္းေဒသၾကီး သို႕မဟုတ္ ျပည္နယ္အဆင့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ အဖြဲ႕အစည္းဝင္မ်ားကို ေမးျမန္းစံုစမ္းတာ၊ ဆက္သြယ္လႈပ္ရွားတာ၊ ဖိတ္ေခၚေဆြးေႏြးတာေတြကို တိုင္းေဒသၾကီး သို႕မဟုတ္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ေတြကပဲ ေဆာင္ရြက္သင့္တာပါ၊ တိုင္းေဒသၾကီး သို႕မဟုတ္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌေတြရဲ့ လုပ္ပိုင္ခြင့္တာဝန္ေတြကိုလဲ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ၊ ပုဒ္မ ၁၆၄ မွာ ပုဒ္မခြဲ (က) ကေန (င) အထိ ျပ႒န္းထားပါတယ္၊ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၇၇၊ ပုဒ္မ ၁၁၂၊ နဲ႕ ပုဒ္မ ၁၄၄ တို႕မွာျပ႒န္းထားတဲ့ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္နာယက၊ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ မ်ားရဲ့ လုပ္ငန္းတာဝန္ေတြထဲမွာ တိုင္းေဒသၾကီးနဲ႕ ျပည္နယ္အဆင့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ အဖြဲ႕အစည္းဝင္မ်ားအေပၚ တစံုတရာ ဩဇာသက္ေရာက္ခြင့္ ျပ႒န္းမထားပါ၊
ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ၊ ႏိုင္ငံေတာ္အေျခခံမူမ်ားအခန္း၊ ပုဒ္မ ၁၁ (ခ) မွာ "ထိုသို႕ပိုင္းျခားထားသည့္ ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာသုံးရပ္ကို ျပည္ေထာင္စု၊ တိုင္းေဒသၾကီးမ်ား၊ ျပည္နယ္မ်ားႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရစီရင္စုမ်ားအား ခြဲေဝအပ္ႏွင္းသည္" ဟု၎၊ ပုဒ္မ ၁၂ (က) မွာ "ႏိုင္ငံေတာ္၏ ဥပေဒျပဳေရးအာဏာကို ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္၊ တိုင္းေဒသၾကီးလႊတ္ေတာ္ ႏွင့္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္မ်ားအား ခြဲေဝအပ္ႏွင္းသည္၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရစီရင္စုမ်ားအား ဤဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒက သတ္မွတ္ေသာဥပေဒျပဳေရးအာဏာကို ခြဲေဝအပ္ႏွင္းသည္" ဟု၎၊ ပုဒ္မ ၁၇ (က) မွာ "ႏိုင္ငံေတာ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာကို ျပည္ေထာင္စု၊ တိုင္းေဒသၾကီး ႏွင့္ ျပည္နယ္မ်ားအား ခြဲေဝအပ္ႏွင္းသည္၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရစီရင္စုမ်ားအား ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာကို ဤဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒက သတ္မွတ္ေပးသည့္အတိုင္း ခြဲေဝအပ္ႏွင္းသည္" ဟု၎၊ျပ႒န္းထားပါတယ္၊
အဲဒီ ျပ႒န္းခ်က္ေတြအရ ျပည္နယ္ေတြမွာ တိုင္းရင္းသားေတြ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာေမွ်ာ္လင့္ေတာင့္တခဲ့ၾကတဲ့ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒န္းခြင့္ေတြ၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ေတြ၊ ကိုယ့္ၾကမၼာကိုယ္ဖန္တီးခြင့္ေတြရွိေနျပီလို႕ ထင္စရာအေၾကာင္းရွိပါတယ္၊
ဒါေပမည့္လဲ ဒီ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအရပဲ တိုင္းေဒသၾကီးမ်ားနဲ႕ တိုင္းရင္းသားျပည္နယ္မ်ားဟာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဥပေဒျပဳေရး၊ တရားစီရင္ေရး ကဏၰအားလုံးမွာ ဗဟိုက ထိန္းခ်ဳပ္မႈကို ခံေနရတာပါ၊ ဥပေဒျပဳေရးကို ၾကည့္ရင္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ရဲ့ ၂၅% ဟာ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က ခန္႕အပ္တဲ့ တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလွယ္မ်ားျဖစ္ၾကပါတယ္၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ၾကည့္ရင္လဲ ျပည္နယ္ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္နဲ႕ ျပည္နယ္ဝန္ၾကီးမ်ားကို ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတက ခန္႕အပ္ရျပီး ထုတ္ပယ္ခြင့္လဲရွိသလို ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ခန္႕အပ္တဲ့ တပ္မေတာ္အရာရွိၾကီးမ်ားက လံုျခံုေရးနဲ႕ နယ္စပ္ဝန္ၾကီး႒ာနမ်ားကို ကိုင္တြယ္ထားၾကတာပါ၊ တရားစီရင္ေရးမွာလဲ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတကပဲ ျပည္နယ္တရားလႊတ္ေတာ္ တရားသူၾကီးခ်ဳပ္ကို ခန္႕အပ္တာဝန္ေပးတာပါ၊ အဲဒီလို ဗဟိုအစိုးရရဲ့ လက္ေအာက္ခံျဖစ္ေနဆဲ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ နဲ႕ ျပည္နယ္အစိုးရမ်ားဟာ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ရဲ့ ဩဇာသက္ေရာက္မႈကိုပါ ထပ္ျပီးခံယူရဦးမယ္ဆိုရင္ အခု အစိုးရေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား ေျပာေျပာေနတဲ့ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုမ်ားအားလုံး တန္းတူညီမွ်ေရးဆိုတာ ဘယ္လိုမွ အဓိပၸါယ္ရွိမွာ မဟုတ္ေတာ့ပါ၊
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္ဟာ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ အေပၚမွာပဲ ဩဇာသက္ေရာက္မႈရွိပါတယ္၊ သမၼတက အဆိုျပဳတဲ့ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရဝန္ၾကီးမ်ား၊ အဆင့္ျမင့္အရာရွိၾကီးမ်ားကို စစ္ေဆး အတည္ျပဳ/ျငင္းပယ္ခြင့္ရွိပါတယ္၊ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ႒ာနမ်ားရဲ့ ဘတ္ဂ်က္အသုံးစားရိတ္ကို ျပ႒န္းခြင့္ရွိျပီး ဘတ္ဂ်က္အတိုင္း သုံးစြဲျခင္းရွိမရွိ စံုစမ္းစစ္ေဆးေမးျမန္းခြင့္လဲ ရွိပါတယ္၊ ဒါေပမည့္ ျပည္နယ္အစိုးရမ်ား၊ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္မ်ားအေပၚမွာ ဩဇာသက္ေရာက္ခြင့္မရွိပါ၊ ဩဇာသက္ေရာက္ဖို႕ ၾကိဳးစားရင္လဲ ျပည္နယ္အစိုးရမ်ား၊ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္မ်ားက လက္ခံမွာမဟုတ္ပါ၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုဟာ ျပည္နယ္ ၅၀ က မိမိတို႕ဆနၵအေလ်ာက္အတူတကြ တန္းတူရည္တူအဆင့္တူပူးေပါင္းေနထိုင္ဖို႕သေဘာတူညီခ်က္နဲ႕ ဖြဲ႕စည္းထားတာပါ၊ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ နဲ႕ ျပည္နယ္အစိုးရမ်ားဟာ သက္ဆိုင္ရာျပည္နယ္က ျပည္သူမ်ားကိုသာ ကိုယ္စားျပဳပါတယ္၊ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရကို၊ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ကို ကိုယ္စားမျပဳပါ၊
လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၏ ကိုယ္က်င့္တရားဆိုင္ရာ စီမံခန္႕ခြဲမႈ
လႊတ္ေတာ္ဥပေဒသစ္၊ ပုဒ္မ ၁၁ (ဂ) မွာ "လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ေပးအပ္ထားေသာ တာဝန္ႏွင့္ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားကို အလြဲသုံးစားျပဳ၍ ကိုယ္က်ိဳးရွာမႈ၊ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈႏွင့္ ျခိမ္းေျခာက္မႈတို႕ကို ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း" ဆိုျပီး က်င့္ဝတ္နဲ႕ စည္းကမ္းတစ္ခုျပ႒န္းထားပါတယ္၊ အင္မတန္ ေကာင္းမြန္တဲ့ ျပ႒န္းခ်က္ပါ၊ ဒါေပမည့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္တစ္ေယာက္ကို ဘယ္သူက ဘယ္လို စစ္ေဆးအေရးယူမလဲဆိုတာ ေမးခြန္းထုတ္စရာျဖစ္လာပါတယ္၊
တခါ ပုဒ္မ ၁၃ မွာ "သက္ဆိုင္ရာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္သည္ ႏွစ္စဥ္ျပည္ေထာင္စု၏ အရအသုံးခန္႕မွန္းေျခေငြစာရင္းတြင္ လႊတ္ေတာ္မဲဆနၵနယ္ေျမအလိုက္ ခြဲေဝသတ္မွတ္သည့္ ဖြံ႕ျဖိဳးေရးရန္ပံုေငြကို နယ္ေျမေဒသခံျပည္သူမ်ားႏွင့္ ညွိႏိႈင္းျပီး သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားႏွင္႕အညီ သုံးစြဲခြင့္ရွိသည္" လို႕ျပ႒န္းထားပါတယ္၊ ဒီျပ႒န္းခ်က္ဟာ စိုးရိမ္စရာျပ႒န္းခ်က္တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္၊
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္မွာလဲ အမတ္ေတြဟာ ႏွစ္တစ္ႏွစ္ရဲ့ ရသုံး ခန္႕မွန္းေျခေငြစာရင္းမွာ သူတို႕ရဲ့ သက္ဆိုင္ရာမဲဆနၵနယ္ေတြမွာ ဖြံ႕ျဖိဳးေရးရန္ပံုေငြရဖို႕ ၾကိဳးစားၾကေလ့ရွိပါတယ္၊ Earmark လို႕ ေခၚပါတယ္၊ ေဒသတြင္း ေလဆိပ္မွာ ေလယဥ္ေျပးလမ္းအသစ္တည္ေဆာက္ဖို႕၊ ပန္းျခံေတြ တည္ေဆာက္ဖို႕၊ စာၾကည့္တိုက္ေတြတိုးခ်ဲ႕ဖို႕၊ တံတားေတြေဆာက္ဖို႕ စသျဖင့္ေပါ့၊ တိုင္းျပည္အတြက္တကယ္ အက်ိဳးရွိတာထက္ မဲဆနၵရွင္ေတြကို ေနာက္တၾကိမ္ေရြးေကာက္ပြဲ မဲဆြယ္ရာမွာ သူတို႕ သက္ဆိုင္ရာမဲဆနၵနယ္အတြက္ ျပည္ေထာင္စုဘတ္ဂ်က္ထဲကေန ေငြအေျမာက္အမ်ား ခြဲေဝေပးႏိုင္တယ္လို႕ ဝင့္ႂကြားစည္းရုံးႏိုင္ဖို႕ပါ၊ တခ်ိဳ႕ Earmark ေတြက်ေတာ့ သူတို႕ကို ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အမ်ားၾကီးလႉဒါန္းခဲ့တဲ့ ကုမၸဏီေတြ၊ အလုပ္သမားသမဂၢေတြရဲ့ အက်ိဳးစီးပြါးအတြက္ပါပဲ၊ ဒါေၾကာင့္ တစ္ႏွစ္ တစ္ႏွစ္ သမၼတက ကြန္ဂရက္ကို တင္သြင္းတဲ့ ဘတ္ဂ်က္ဥပေဒမူၾကမ္းဟာ သမၼတဆီ လက္မွတ္ထိုးဖို႕ ျပန္ေရာက္လာရင္ ကြန္ဂရက္အမတ္ေတြ ထပ္ျဖည့္ထားတဲ့ Earmark ေတြနဲ႕ ပိုျပီးမ်ားေနတတ္ပါတယ္၊ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာ သမၼတတင္သြင္းတဲ့ ဘတ္ဂ်က္မွာ တပ္မေတာ္ အင္ဂ်င္နီယာတပ္မ်ား (Army Corps of Engineers) ကစီမံခန္႕ခြဲမည့္ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ အသုံးစားရိတ္က အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁၃၂သန္းပါ၊ သမၼတဆီ ကြန္ဂရက္ကေန အတည္ျပဳျပီးျပန္ေရာက္လာတဲ့အခါမွာ အဲဒီ အသုံးစားရိတ္ကို ေဒၚလာ ၃၇၅သန္း တိုးျမႇင့္ျပီး စုစုေပါင္း ေဒၚလာ ၅၀၇သန္းျဖစ္ေနတာေတြ႕ရပါတယ္၊ အဲဒီ တိုးလာတဲ့ ပိုက္ဆံေတြက တပ္မေတာ္အင္ဂ်င္နီယာတပ္မ်ားကို လႊတ္ေတာ္အမတ္ ၂၇ ေယာက္ရဲ့ မဲဆနၵနယ္ေတြမွာ ဆိပ္ကမ္းေတြတိုးခ်ဲ႕ခိုင္းတာ၊ တံတားေတြေဆာက္ခိုင္းတာ၊ အေဆာက္အအံုထိန္းသိမ္းေရးလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ခိုင္းတာပါ၊
ဒါေတာင္မွ အေမရိကန္ ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြက သူတို႕ရဲ့ မဲဆနၵနယ္အတြက္ ျပည္ေထာင္စုဘတ္ဂ်က္ထဲကေန ပိုက္ဆံရွာေပးတဲ့အလုပ္ပဲလုပ္တာပါ၊ အဲဒီပိုက္ဆံနဲ႕အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြမွာ ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က်ပါဝင္တာ၊ အဲဒီပိုက္ဆံေတြကို ကိုယ္တိုင္သုံးစြဲတာ မရွိပါ၊ ကိုယ္တိုင္စီစဥ္သုံးစြဲခြင့္လဲမရွိပါ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံက လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားကေတာ့ ကိုယ္႕ေဒသဖြံ႕ျဖိဳးေရးဆိုျပီး ႏိုင္ငံေတာ္ဘတ္ဂ်က္ထဲက ရန္ပံုေငြခြဲေဝခြင့္ရွိသလို အဲဒီ ရန္ပံုေငြကို ကိုယ္တိုင္သုံးစြဲခြင့္လဲ ရွိလာပါတယ္၊ ဒါဟာျဖင့္ အင္မတန္စိုးရိမ္စရာေကာင္းပါတယ္၊ အိနိၵယႏိုင္ငံက လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားဟာလဲ ေဒသဆိုင္ရာဖြံ႕ျဖိဳးေရးရန္ပံုေငြေတြကို ႏိုင္ငံေတာ္ဘတ္ဂ်က္ထဲကေန ခြဲေဝသတ္မွတ္ခြင့္ရွိျပီး အဲဒီ ရန္ပံုေငြေတြကို ကိုယ္တိုင္သုံးစြဲခြင့္ရွိၾကပါတယ္၊ အက်ိဳးဆက္ကေတာ့ ေဒသ နဲ႕လူထုအက်ိဳးရွိတာထက္ အၾကီးအက်ယ္အလြဲသုံးစားလုပ္ၾကတာပါ၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြရဲ့ မိသားစုေတြ၊ ရင္းႏွီးသူေတြပဲ ကုမၸဏီေတြေထာင္၊ ကန္ထ႐ိုက္ေတြရျပီး ေဒသအတြက္မလိုအပ္တဲ့လုပ္ငန္းေတြကို ေစ်းၾကီးၾကီးနဲ႕ အခ်ိန္ဆြဲလုပ္ျပီး ခ်မ္းသာႂကြယ္ဝသြားၾကတာပါ၊ အဲဒီအခ်ိန္မွာ တိုင္းျပည္အတြက္ အမွန္တကယ္လိုအပ္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြကေတာ့ အသုံးစားရိတ္ အျပည့္အဝမရလို႕ ရပ္တန္႕ၾက၊ အေကာင္အထည္မေဖာ္ႏိုင္ၾက၊ ဖ်က္သိမ္းၾကရပါတယ္၊က်ေနာ္တို႕ ႏိုင္ငံမွာ အိနိၵယလို မျဖစ္ဘူးလို႕ ဘယ္လိုအာမခံႏိုင္မွာလဲ။ အဲဒီလို က်ေနာ္တို႕ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ကိုယ္က်င့္တရားပ်က္ခဲ့ရင္ ဘယ္သူက ဘယ္လို စံုစမ္းစစ္ေဆးအေရးယူမွာလဲ၊
လႊတ္ေတာ္ကိုယ္က်င့္တရားဆိုင္ရာ ေကာ္မီတီ
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္ ႏွစ္ရပ္စလုံးမွာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားရဲ့ ကိုယ္က်င့္တရားနဲ႕ပါတ္သက္ျပီး တိုင္တန္းတာကို လက္ခံဖို႕နဲ႕ စံုစမ္းစစ္ေဆးအေရးယူဖို႕ သီးျခားေကာ္မီတီေတြ ဖြဲ႕ထားပါတယ္၊ သီးျခားေကာ္မီတီ လို႕ဆိုရတာက အျခားလႊတ္ေတာ္ေရးရာေကာ္မီတီေတြမွာ လူမ်ားစုပါတီက အမ်ားစု၊ လူနည္းစုပါတီက အနည္းစု လူမ်ားစုပါတီ၊ လူနည္းစုပါတီ အခ်ိဳးအစားအတိုင္း ဖြဲ႕စည္းၾကေပမည့္ ဒီ လႊတ္ေတာ္က်င့္ဝတ္ေကာ္မီတီ (Ethics Committee) ကိုေတာ့ ပါတီႏွစ္ခုစလုံးက အရည္အတြက္အတူတူနဲ႕ဖြဲ႕စည္းၾကပါတယ္၊ က်င့္ဝတ္ေရးရာ ဆုံးျဖတ္ၾကရာမွာ လူမ်ားစုေၾကာင့္ ႏိုင္တာ၊ ရွုံးတာ မျဖစ္ေစပဲ မွ်တေအာင္လို႕ပါ၊ ေကာ္မီတီဝင္မ်ားကိုလဲ သက္ဆိုင္ရာပါတီမ်ားထဲက သမာသမတ္အက်ဆုံး အမတ္မ်ားကို ေရြးခ်ယ္တာဝန္ေပးၾကပါတယ္၊အထက္လႊတ္ေတာ္မွာ Senate Select Committee on Ethics လို႕ေခၚျပီး ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီအမတ္ ၃ ေယာက္၊ ရီပါတ္ဘလီကန္ပါတီအမတ္ ၃ ေယာက္နဲ႕ ဖြဲ႕စည္းပါတယ္၊ ေအာက္လႊတ္ေတာ္မွာ House Committee on Ethics လို႕ေခၚျပီး ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီအမတ္ ၅ ေယာက္၊ ရီပါတ္ဘလီကန္ပါတီအမတ္ ၅ ေယာက္နဲ႕ ဖြဲ႕စည္းပါတယ္၊
လႊတ္ေတာ္ေရးရာေကာ္မီတီမ်ားထဲမွာ အင္မတန္ ဩဇာၾကီးတဲ့ ေကာ္မီတီမ်ားျဖစ္ၾကပါတယ္၊
ဒီေကာ္မီတီမ်ားရဲ့ လုပ္ပိုင္ခြင့္နဲ႕ တာဝန္မ်ားကို ေအာက္လႊတ္ေတာ္ နဲ႕ အထက္လႊတ္ေတာ္က ဥပေဒျပ႒န္းသတ္မွတ္ပါတယ္၊ အၾကမ္းဖ်င္း၊ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ကေတာ့ ဒီလိုပါ၊
(၁) ဒီေကာ္မီတီဟာ လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ား၊ လႊတ္ေတာ္အရာရွိမ်ားအားလုံး လႊတ္ေတာ္က ျပ႒န္းထားတဲ့ က်င့္ဝတ္နဲ႕ စည္းကမ္းေတြ (Official Codes of Conduct) ကို လိုက္နာေစဖို႕ တာဝန္ရွိပါတယ္၊
(၂) တိုင္တမ္းလာတဲ့ က်င့္ဝတ္ခ်ိဳးေဖာက္မႈဆိုင္ရာ စြပ္စြဲခ်က္ေတြကို ဥပေဒအတိုင္း စံုစမ္းစစ္ေဆးခြင့္ရွိပါတယ္၊
(၃) သက္ဆိုင္ရာလႊတ္ေတာ္ရဲ့ သုံးပံု ႏွစ္ပံု ေထာက္ခံမဲနဲ႕ ေကာ္မီတီ ရဲ့ စံုစမ္းေတြ႕ရွိခ်က္နဲ႕ အေထာက္အထားေတြကို ျပည္ေထာင္စုအစိုးရကို လႊဲေျပာင္းေပးအပ္ျပီး ဥပေဒအရအေရးယူဖို႕ အၾကံေပးႏိုင္ပါတယ္၊
(၄) လႊတ္ေတာ္က်င့္ဝတ္နဲ႕ ကိုက္ညီျခင္းရွိမရွိ ေမးျမန္းခ်က္ေတြကို ေျဖရွင္းေပးႏိုင္ပါတယ္၊ အျငင္းပြါးစရာကိစၥမ်ားအတြက္ အၾကံျပဳႏိုင္ပါတယ္၊
(၂) တိုင္တမ္းလာတဲ့ က်င့္ဝတ္ခ်ိဳးေဖာက္မႈဆိုင္ရာ စြပ္စြဲခ်က္ေတြကို ဥပေဒအတိုင္း စံုစမ္းစစ္ေဆးခြင့္ရွိပါတယ္၊
(၃) သက္ဆိုင္ရာလႊတ္ေတာ္ရဲ့ သုံးပံု ႏွစ္ပံု ေထာက္ခံမဲနဲ႕ ေကာ္မီတီ ရဲ့ စံုစမ္းေတြ႕ရွိခ်က္နဲ႕ အေထာက္အထားေတြကို ျပည္ေထာင္စုအစိုးရကို လႊဲေျပာင္းေပးအပ္ျပီး ဥပေဒအရအေရးယူဖို႕ အၾကံေပးႏိုင္ပါတယ္၊
(၄) လႊတ္ေတာ္က်င့္ဝတ္နဲ႕ ကိုက္ညီျခင္းရွိမရွိ ေမးျမန္းခ်က္ေတြကို ေျဖရွင္းေပးႏိုင္ပါတယ္၊ အျငင္းပြါးစရာကိစၥမ်ားအတြက္ အၾကံျပဳႏိုင္ပါတယ္၊
ေကာ္မီတီ ရဲ့လုပ္ငန္းတာဝန္ေတြကို ပိုျပီးထိထိေရာက္ေရာက္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ဖို႕ အေထာက္အကူျပဳအဖြဲ႕အစည္းအျဖစ္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္မွာ ေအာက္လႊတ္ေတာ္က လႊတ္ေတာ္က်င့္ဝတ္႒ာန (Office of Congressional Ethics) ကို ဖြဲ႕စည္းတာဝန္ေပးခဲ့ပါတယ္၊ ဒီ႒ာနမွာ က်င့္ဝတ္ဆိုင္ရာကြၽမ္းက်င္သူ ဥပေဒပညာရွင္မ်ားပါဝင္ၾကျပီး ေကာ္မီတီက တာဝန္ေပးတဲ့ ကိစၥေတြကို စံုစမ္းစစ္ေဆးျပီး ေကာ္မီတီထံျပန္လည္တင္ျပရပါတယ္၊
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလဲ ရွိဖို႕လိုသည္၊
က်ေနာ္တို႕ ႏိုင္ငံမွာေတာ႔ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ကဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ ေရးရာေကာ္မီတီေတြ အမ်ားၾကီးထဲမွာ လႊတ္ေတာ္က်င့္ဝတ္ဆိုင္ရာ ေကာ္မီတီဆိုတာ ရွာလို႕မေတြ႕ပါ၊ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ နဲ႕ လႊတ္ေတာ္ဆိုင္ရာဥပေဒမ်ားမွာပါဝင္တဲ့ လုပ္ပိုင္ခြင့္၊ တာဝန္မ်ား၊ က်င့္ဝတ္ႏွင့္ စည္းကမ္းမ်ားက လြဲလို႕ လႊတ္ေတာ္တစ္ခုခ်င္းက ထုတ္ျပန္တဲ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ လႊတ္ေတာ္အရာရွိမ်ားေစာင့္ထိန္းလိုက္နာရမည့္ စည္းကမ္းသတ္မွတ္ခ်က္မ်ား (Official Codes of Conduct) ကိုလဲ မေတြ႕ရေသးပါ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ လႊတ္ေတာ္ဟာလဲ သက္တမ္း ႏွစ္ႏွစ္ ျပည့္ခဲ့ပါျပီ၊ အသက္ရလာနဲ႕အမွ်၊ အေတြ႕အၾကံုေတြပိုျပည့္စံုျပီး လႊတ္ေတာ္ကို စစ္မွန္တဲ့ျပည္သူ႕ကိုယ္စားျပဳ အေဆာက္အအံုၾကီးျဖစ္ေအာင္၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား အျမဲတမ္း သန္႕ရွင္း ေျဖာင့္မတ္စင္ၾကယ္ေနေအာင္ လိုအပ္တဲ့ ထိန္းကြပ္မႈမ်ား စတင္ တပ္ဆင္သင့္ပါျပီ၊
အေမရိကန္ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြ နဲ႕ သူတို႕ရဲ့ ဝန္ထမ္းေတြ၊ လႊတ္ေတာ္အရာရွိေတြ၊ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအရာရွိမ်ား လိုက္နာၾကရတဲ့ က်င့္ဝတ္ဆိုင္ရာ စည္းကမ္းေတြကို ေနာက္အပိုင္းမွာ ဆက္လက္တင္ျပပါ့မယ္၊
ေလးစားစြာ၊
ေအာင္ဒင္
ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၈၊ ၂၀၁၃
ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၈၊ ၂၀၁၃
Comments